Koncert PETRUCCI ET CONSORTES

z cyklu KLAWESYN I MUZYKA DAWNA

30 października 2024, środa, godz. 18.15
Sala Balowa, Pałac Akademii Muzycznej w Łodzi, ul. Gdańska 32
wstęp wolny

 
wykonawcy:

• Katarzyna Bienias – sopran
• Magdalena Pilch, Marek Nahajowski – flety renesansowe
• Judyta Tupczyńska – fidel
• Justyna Młynarczyk – viola da gamba
• Henryk Kasperczak – lutnia

 
w programie:

utwory Josquina des Prés, Jacoba Obrechta, Heinricha Isaaca, Jeana Japarta, Pierre’a de la Rue, Johannesa Brocchusa, Rossinusa Mantuanusa, Marchetta Cary oraz Bartolomea Tromboncina ze zbiorów wydanych przez Ottaviano Petrucciego

PETRUCCI ET CONSORTES

Osobę Ottaviano Petrucciego (1466-1539), twórcę i właściciela jednej z pierwszych wielkich oficyn wydawniczych, większość współczesnych muzyków kojarzy z … Internetem, a w szczególności bazą nut sygnowaną jego nazwiskiem, zawierającą olbrzymią ilość zeskanowanych przez biblioteki rękopisów i starodruków. Chociaż to nie Petrucci jako pierwszy opracował sposób drukowania nut (palmę pierwszeństwa dzierży Ulrich Han i jego Missale Romanum opublikowane w 1476 roku), wydawane przezeń antologie dzieł najważniejszych kompozytorów epoki podbiły rynki europejskie. A pierwszą z nich stanowił Harmonice Musices Odhecaton, czyli jak głosi tytuł, sto pieśni muzycznie zharmonizowanych, opublikowany w 1501 roku. Kolejne dwa tomy ukazały się w ciągu najbliższych kilku lat. Trzon repertuaru wszystkich trzech tomów tworzą chansons oraz (w mniejszym stopniu) motety burgundzkich i franko-flamandzkich mistrzów polifonii II połowy XV wieku (od Gilesa Binchois do Josquina des Prés). Fakt opublikowania ich bez tekstu słownego sugerować może, że wydawca planował przeznaczyć zbiór do wykonań czysto instrumentalnych.

Na program koncertu składają się utwory zaczerpnięte zarówno z Odhecatonu jak i innych druków Petrucciego z początku XVI stulecia, a w szczególności zbiorów frottoli, których prosta struktura i często taneczny charakter stanowić będą swoisty kontrapunkt dla wyrafinowanej, „północnej” polifonii. Jednak zarówno chansons jak i frottole, co charakterystyczne zwłaszcza dla muzyki powstałej przed 1600 rokiem, nie stanowią zamkniętych form. Rola wykonawcy jest tu nieporównanie istotniejsza niż w przypadku utworów barokowych, czy klasycznych: trzeba nie tylko samodzielnie określić instrumentację, ale w wielu przypadkach stworzyć aranżację, a nawet zadecydować o samym materiale muzycznym wybierając miejsca zastosowania akcydencji. Obsada wykonawcza inspirowana jest składami instrumentalnymi typowymi dla II połowy XVI wieku, w których brzmienie zespołu tworzą różnego rodzaju instrumenty strunowe i dęte o cichym idelikatnym brzmieniu – viola da gamba, fidel, wirginał, flety – grające razem, bądź towarzyszące wersjom wokalnym utworów.

 
kierownictwo artystyczne – Magdalena Pilch, Marek Nahajowski